Decolonial Travel Guide Tanzania

Nyumba ya Gunzert iliyopo Mwanza inavyotumika kama Rasilimali ya Kistratejia kwa Ushirikiano wa harakati za baada ya ukoloni (postcolonial) kati ya Tanzania na Ujerumani

Delphine Kessy

Nyumba ya Gunzert katika jiji la Mwanza ni moja ya majengo ya enzi za ukoloni yaliyokarabatiwa ili kutoa fursa ya kipekee ya kufikiria upya utalii kupitia ushirikishwaji, ubadilishanaji wa kitamaduni na maridhiano ya kihistoria. Nyumba hii ipo umbali wa dakika tano kwa kutembea kutoka Ziwa Viktoria maarufu. Ni kumbukumbu dhahiri ya usanifu wa majengo ya utawala wa kikoloni nchini Tanzania, hasa kipindi cha ukoloni wa Kijerumani mwishoni mwa karne ya 19 na mwanzoni mwa karne ya 20. Ukarabati wake ulianza mwishoni mwa mwaka 2019 baada ya kupokea ufadhili kutoka serikali ya shirikisho la Ujerumani na kukamilika mwaka 2021. Nyumba ya Gunzert iliyokarabatiwa inatoa fursa ya kuchunguza historia tata, kuibadili kimkakati na kuiweka katika muktadha wa kipostikoloinali.

Utalii Unaotegemea Jamii

Ukarabati wa Nyumba ya Gunzert haukuwa tu tendo la kuhifadhi historia, bali pia ni ishara ya ushirikishwaji. Kuwahusisha jamii za wenyeji katika utalii kwa kuwajumuisha katika usimamizi na uratibu wa eneo hili kunakuza umiliki wa jamii za wenyeji. Programu za kuwawezesha wanawake kama mafunzo ya vikundi vya kujitegemea, utengenezaji wa zawadi za ukumbusho na mafunzo ya uongozi wa watalii zinatoa fursa ya kujiajiri huku zikihakikisha mgawanyo wa mapato ya utalii kwa usawa zaidi.

Ushirikiano kati ya Ujerumani na Tanzania

Mradi wa Nyumba ya Gunzert unafadhiliwa na wadau wa Tanzania na Ujerumani, wakiwemo jiji la Würzburg, na unawakilisha jitihada za pamoja kushughulikia historia ya pamoja ya kikoloni. Nyumba hii sasa inafanya kazi kama kituo cha kijamii na kitamaduni, makumbusho, kituo cha sanaa na kituo cha utafiti. Pia hutoa nafasi kwa jamii za Kitanzania na Kijerumani kushiriki katika majadiliano kuhusu historia yao ya pamoja, kukuza uelewa wa pande zote na ubadilishanaji wa tamaduni, ikiwemo maonesho ya kihistoria na maonesho ya kitamaduni.

Nyumba ya Gunzert inatoa fursa ya kipekee katika harakati za kujikwamua na ukoloni katika utalii kwa kufafanua upya simulizi zake. Kihistoria, utalii nchini Tanzania umeundwa kwa mtazamo wa kikoloni, mara nyingi ukipuuza uzoefu na mchango wa wenyeji. Maonesho ya nyumba hii kama vile “Usukuma Katika Nyakati za Ukoloni wa Kijerumani” na “Hadithi Zilizofichwa za Mwanza yanakusudia kubadili mtazamo huu kwa kuonesha historia na urithi wa eneo hili kutoka mtazamo wa Kitanzania.

Programu za elimu juu ya historia ya ukoloni na athari zake zinawapa wageni fursa ya kushiriki kwa uchambuzi wa kina wa historia. Njia hii inapinga simulizi nyingine ambazo zimekuwa zikitawala katika masoko ya utalii na badala yake inazingatia sauti za wale waliowahi kupuuzwa kihistoria. Zaidi ya hayo, jukumu la nyumba hii kama kitovu cha kitamaduni na kihistoria linakuza ubadilishanaji wa kitamaduni unaopeleka heshima ya pande zote na usawa. Inavutia hadhira pana zaidi, wakiwemo watalii wa ndani hasa wanafunzi wa shule ambao kihistoria wamekuwa wakitengwa katika utalii.

Changamoto na Fursa

Pamoja na uwezo wake, mradi wa Nyumba ya Gunzert unakabiliana na changamoto kama vile kuhifadhi historia na ushirikishwaji wa kisasa, jambo linalohitaji uratibu makini wa changamoto za urithi wa kikoloni na uhusiano wa kitamaduni wa leo. Pia, mradi huu lazima ushughulikie ufadhili wa muda mrefu na uendelevu wa nyumba ili ibaki kuwa rasilimali muhimu kwa vizazi vijavyo. Hata hivyo, changamoto hizi zinafungua fursa kwa ushirikiano wa kimataifa na ufadhili, hasa kutoka kwa wadau wanaopenda kukuza utalii wa kimaadili na ushirikishwaji. Nyumba ya Gunzert mjini Mwanza siyo tu jengo la kikoloni lililokarabatiwa, bali ni alama ya maridhiano ya kihistoria na ubadilishanaji wa kitamaduni. Nyumba hii ni nyenzo ya kuondoa ukoloni katika sekta ya usafiri na utalii nchini Tanzania kupitia mfano wa kimkakati unaosisitiza ushirikishwaji, ushiriki wa jamii na utamaduni katika enzi ya maendeleo endelevu na yenye usawa.

Gunzert-Haus Mirongo Hill, Temple St. ⅼ Telefon: +255716397856 / +255754819590 ⅼ E-Mail: gunzerthouse@gmail.com ⅼ Instagram: @gunzerthouse

Ushirikiano wa Miji ya Würzburg na Mwanza

Michael Stolz

Kwa mara ya kwanza nilisikia kuhusu Nyumba ya Gunzert mnamo chemchemi ya mwaka 2012, wakati Mama Salalah, mzaliwa wa Koblenz mwenye uraia wa Tanzania kutoka Mwanza, alipokuja Würzburg kwa mwaliko wetu kwa wiki moja. Alileta karatasi kutoka Idara ya Utalii ya Chuo Kikuu cha Mtakatifu Augustine Tanzania (SAUT). Karatasi hiyo ilieleza kwamba miaka mia moja iliyopita gavana wa Kijerumani Theodor Gunzert alikuwa amejenga makazi juu ya moja ya vilima vya kawaida vya koni katika eneo la sasa la jiji la Mwanza, jengo ambalo sikuwahi kuliona katika ziara zangu za awali mjini humo.

Katika ziara yangu iliyofuata Mwanza, niliona nyumba hiyo ya zamani, ambayo inaweza kuonekana kwa urahisi kutoka rooftop bar ya hoteli ya jirani ya Gold Crest – ikiwa ni sawa na usawa wa macho. Kufika nyumbani kulionekana kuwa si rahisi, kwani njia pekee ya kuingia ni kutoka katikati ya soko. Lazima ubane kati ya maduka mawili, upitie njia yenye vichaka kuelekea juu ya kilima – na papo hapo unaliona jengo hilo la zamani la mtindo wa Jugendstil. Nilichukua karatasi hiyo kwa niaba ya MWANZA e.V. bila uhakika ni nini kingetokea, na nikaipitisha kwa Würzburg International.

Mwaka 2016, katika mwaka wa 50 wa ushirikiano wa miji ya Würzburg na Mwanza, ulifanyika kikao cha kwanza cha kupanga kilichohusisha wadau wote wa mradi huu: Delphine Kessy kutoka Idara ya Utalii ya SAUT, Bernd Schmidt kutoka Halmashauri ya Jiji la Würzburg, Walburga Hirschbeck na Michi Rösser, wanufaika wawili wa ASA waliotumia muda wao kuchunguza changamoto za Nyumba ya Gunzert, Amin Abdallah Amin kutoka Jiji la Mwanza, Isack Asfao kutoka mpango wa wasanii AfriCalabash, na Michael Stolz wa MWANZA e.V.. Kulikuwa na mazungumzo ya kina yaliyolenga kubadilisha nyumba hiyo kuwa kituo cha kitamaduni, kinachoweza kutumika na wasanii, kama makumbusho ya jiji au kwa ajili ya semina. Hata ubalozi wa Ujerumani nchini Tanzania ulipendekezwa kushirikishwa. Kupitia ziara kadhaa za ASA¹, zikishirikiana na SAUT, historia ya nyumba na uwezekano wa matumizi yake uliendelea kuchunguzwa. Hatimaye, nyumba hiyo ikabadilishwa na kufikia Novemba 2021 ilizinduliwa rasmi kwa uwepo wa Meya wa Würzburg, Christian Schuchardt.

Tangu Septemba 2023, MWANZA e.V. imekuwa ikiendesha warsha za roboti kwenye Nyumba ya Gunzert. Vyombo vya jikoni vilitolewa na Jiji la Mwanza, na vifaa vyote vingine vya kupikia, jokofu na majiko vilibebwa kwa juhudi kubwa kupanda mlima huo.

---

---

1. ASA ni kifupi cha “Ziara za Kazi na Masomo” za kisera za maendeleo katika Nchi za Kusini mwa Dunia – programu inayofadhiliwa na Wizara ya Shirikisho ya Ujerumani ya Ushirikiano wa Kiuchumi na Maendeleo ↩︎